Wkrótce koniec obowiązku meldunkowego.

Obowiązek meldunkowy jest kwestią, do której społeczeństwo jako całość ma zasadniczo ambiwalentny stosunek. Z jednej strony, podnosi się, że to relikt starego systemu, nieprzystosowany do dzisiejszych czasów, w których człowiek często zmienia miejsce pobytu a z drugiej – jest kojarzony jako gwarancja bezpieczeństwa i ułatwienie dochodzenia roszczeń lub należności publicznoprawnych od osób fizycznych.

Patrząc na obowiązek meldunkowy przez pryzmat ustawowych regulacji w prawie polskim wydaje się, że ma on marginalne znaczenie. Skuteczne doręczenie oświadczenia woli w prawie cywilnym, decyzji administracyjnej w postępowaniu administracyjnym jurysdykcyjnym czy też pism procesowych odbywa się na adres zamieszkania strony a nie adres zameldowania. Przepisy o ewidencji ludności, z których wynikało to problematyczne zobowiązanie wraz z art. 147 Kodeksu wykroczeń wymuszały na obywatelu, aby zameldował się on w miejscu stałego pobytu lub pobytu czasowego pod groźbą kary. Dla samego zainteresowanego nie płynęły jednak ze spełnienia owego obowiązku żadne korzyści. W szczególności zameldowanie nie dawało żadnej podstawy prawnej do np. własności lokalu oraz nie stanowiło dowodu na posiadanie jakiegokolwiek prawa związanego z miejscem wskazanym jako miejsce zameldowania. Było jedynie stwierdzeniem stanu faktycznego, nie prawnego.

W myśl nowelizacji ustawy o ewidencji ludności z dnia 31 grudnia 2012 roku tracą moc obowiązującą przepisy nakładające obowiązek meldunkowy (a w związku z tym również przepis Kodeksu wykroczeń penalizujący niedopełnienie takiego obowiązku). Nowe przepisy wchodzą w życie z początkiem 2015 roku a od roku 2016 nie prowadzi się już rejestru mieszkańców i obowiązek meldunkowy kończy swój byt prawny.

Ostatnio często podnosi się, że rezygnacja z meldunku utrudni ściąganie należności publicznoprawnych. Może mieć to faktycznie znaczenie przy wystawianiu mandatów związanych z wykroczeniami drogowymi, ponieważ policja co do zasady ustala adres sprawcy na podstawie adresu zameldowania, który jest zamieszczony w dowodzie osobistym. Nowe regulacje zakładają jednak, że nie będzie on już wskazywany w dowodach.

Patryk Hatak