Wytyczne KE dot. ochrony praw konsumentów.

Opublikowanie w Dzienniku Ustaw nowej ustawy o prawach konsumenta zbiegło się w czasie z wydaniem przez Komisję Europejską wytycznych w zakresie ochrony praw konsumentów. Siłą rzeczy polski ustawodawca nie będzie mógł już posiłkować się nimi przy tworzeniu właściwych regulacji, ale mogą one okazać się bardzo pomocne  przy interpretacji nowych przepisów i rozwiązywaniu spornych sytuacji powstałych na gruncie ich stosowania.

Choć wytyczne KE nie są formalnie wiążące, to jednak posiadają dużą moc sprawczą w przekładaniu litery prawa na ogrom sytuacji powstających w rzeczywistości. W swoim założeniu mają one stanowić żywy twór, stale aktualizowany i poprawiany, a przez to możliwie najlepiej dostosowany do specyfiki stosunków na linii konsument – przedsiębiorca.

Wytyczne KE zajmują się oczywiście podstawowym dla tej materii zagadnieniem, czyli odstąpieniem konsumenta od umowy zawartej na odległość. Przypomnijmy, że gdy nowe przepisy polskiej ustawy wejdą w życie (25 grudnia 2014 r.) będziemy mieli na to aż 14 dni. Składając oświadczenie o odstąpieniu, konsument będzie jednak musiał wyrównać sprzedawcy szkodę, jaką ten poniesie w wyniku usunięcia przez konsumenta opakowania produktu i korzystania z rzeczy przez określony czas. Z odszkodowania zwolnione zostaną jednak wszystkie te sytuacje, gdy korzystanie z rzeczy będzie miało na celu stwierdzenie charakteru, cech i funkcjonowania rzeczy. Ponieważ przepisy ustawowe wyrażają się tu mało precyzyjnie z pewnością zastosowanie znajdą właśnie wytyczne KE.

Zgodnie z nimi każdą taką sytuację rozstrzygać należy indywidualnie. Odstąpienie od umowy stanie się  więc również możliwe, jeśli nabywca krótkotrwale z rzeczy korzystał, a wcześniej nawet usunął opakowanie. W tego typu sytuacjach wytyczne kierują do sytuacji korzystania, mogących nastąpić w klasycznym sklepie sprzedającym dany rodzaj towaru. Oczywiście ochrona prawa konsumenta do odstąpienia od zawartej umowy zostanie wyłączona, jeśli ten swoim zachowaniem naruszy cywilnoprawne zasady dobrej wiary i bezpodstawnego wzbogacenia. W przypadku pewnych towarów odstąpienie od umowy będzie w ogóle niemożliwe. Chodzi tu przede wszystkim o rzeczy wykonane na indywidualne zamówienie konsumenta, rzeczy szybko psujące się, rzeczy dostarczone w zapieczętowanym opakowaniu, którego otwarcie powoduje, że zwrot jest niemożliwy ze względu na ochronę zdrowia i względy higieniczne (wytyczne podają tu jako przykład szminkę czy materac) oraz nagrania dźwiękowe lub audiowizualne albo programy komputerowe dostarczone w zapieczętowanym opakowaniu.

Paweł Chrząszcz