Szukasz Porady?
Stała obsługa firm
Kancelaria w galerii
Zażalenie w postępowaniu karnym przygotowawczym - nie tylko dla pokrzywdzonego.
Zgodnie z art. 306 § 1 Kodeksu postępowania karnego, zażalenie na postanowienie o odmowie wszczęcia śledztwa przysługuje wyłącznie pokrzywdzonemu oraz instytucji państwowej, samorządowej lub społecznej, która złożyła zawiadomienie o przestępstwie (art. 306 § 1 w zw. z art. 305 § 4 K.p.k.). Z kolei zażalenie na postanowienie o umorzeniu śledztwa przysługuje wyłącznie stronom (a więc podejrzanemu i pokrzywdzonemu). Przepisy art. 49 § 1 i 2 K.p.k. definiują pojęcie „pokrzywdzonego”: jest nim osoba fizyczna, osoba prawna lub instytucja państwowa/samorządowa/społeczna, której dobro prawne zostało „bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo”.
Taki kształt regulacji prawnej prowadził do paradoksalnych sytuacji, gdzie osoby, które składały zawiadomienia do prokuratur o popełnieniu przestępstw godzących ewidentnie w ich interesy, były pozbawione możliwości złożenia zażalenia na odmowę wszczęcia śledztwa i umorzenie śledztwa, albowiem nie przyznawano im statusu „pokrzywdzonego” (skoro naruszenie ich dóbr prawnych było jedynie pośrednie). Osoby takie nie miały nawet prawa przejrzenia akt, zatem nie mogły oficjalnie zasięgać informacji o przebiegu postępowania przygotowawczego.
Innymi słowy, w dotychczasowym stanie prawnym rzesza osób, które czuły się pokrzywdzone przestępstwami i zawiadamiały o nich prokuraturę, była de facto odcięta od postępowań. Naprzeciw oczekiwaniom takich osób wyszła nowelizacja K.p.k., która wejdzie w życie 23 lipca 2013 r. Nowe brzmienie art. 306 K.p.k. stworzy podstawę prawną do:
- składania zażaleń na odmowę wszczęcia śledztwa – także przez osobę zawiadamiającą o przestępstwie, jeżeli wskutek przestępstwa „doszło do naruszenia jej praw”
- składania zażaleń na umorzenie śledztwa – także przez osobę zawiadamiającą o przestępstwie, jeżeli wskutek przestępstwa „doszło do naruszenia jej praw”, z tym że tylko w odniesieniu do wyszczególnionych rodzajów przestępstw (m.in. łapownictwo czynne i bierne, płatna protekcja, składanie fałszywych zeznań, podrabianie dokumentów, kradzież, oszustwo, przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu). Osoby taki będą miały nadto prawo przejrzenia akt w prokuraturze.
Rzeczona nowelizacja niewątpliwie przyczyni się do lepszej ochrony osób „pośrednio pokrzywdzonych” przez przestępstwo.
Łukasz Pośpiech
Szukasz porady prawnej?
Chcesz zlecić naszym prawnikom przygotowanie pisma lub prowadzenie sprawy?
Zobacz, jak wygląda nasza "Modelowa opinia prawna" i skorzystaj z formularza poniżej - wycena pytania zawsze jest bezpłatna.
Pracownicy PrawoDlaKazdego.pl pozostają do dyspozycji także w naszej Kancelarii, znajdującej się w Krakowie przy ulicy Lea 202A. Zadzwoń pod numer 609-709-999 i umów się na rozmowę z prawnikiem - zapraszamy na spotkanie.