Zmiana płci w drodze "oświadczenia o tożsamości płciowej"?

     Szykuje się kolejny ciąg zmian w zakresie regulacji dotyczącej kwestii światopoglądowych. Tym razem rządzący chcą wprowadzić przepisy, które pozwolą na zmianę płci na podstawie oświadczenia zainteresowanego w przedmiocie „tożsamości płciowej”, oraz orzeczenia wydanego przez dwóch lekarzy ze specjalnością psychiatrii lub seksuologii, lub po jednym lekarzu z każdej z tych specjalizacji stwierdzających, że wnioskodawca rzeczywiście uważa się za osobę innej płci.

     Zmiany w tym zakresie wydają się być uzasadnione. Przypomnijmy, że w obowiązującym porządku prawnym brak jest regulacji odnoszących się wprost do kwestii związanych ze zmianą płci. W oparciu o orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, zainteresowani taką zmianą odwołują się do treści artykułu 189 Kodeksu Postępowania Cywilnego, zgodnie z którym „powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny”. W konsekwencji, poczucie przynależności do danej płci może być uznane za dobro osobiste (art. 23 k.c.) i jako takie podlega ochronie również w drodze powództwa o ustalenie na podstawie art. 189 k.p.c. Zmiany w tym zakresie miałyby umożliwić korektę płci metrykalnej, a więc płci ustalanej przy urodzeniu na podstawie badań lekarskich, w trybie nieprocesowym

Przeciwnicy proponowanych zmian, są zdania że ich treść może w konsekwencji prowadzić do powstałej luki prawnej, która umożliwi obejścia przepisów regulujących związki partnerskie. W obowiązującym porządku prawnym, sądowa zmiana płci jest niedopuszczalna w czasie trwania małżeństwa.

     Trudno uznać, iż obowiązujące przepisy w stopniu wystarczającym regulują kwestię zmiany płci, która to kwestia w ostatnim czasie wydaje się w istotnym stopniu zajmować przestrzeń publiczną.  Przypomnijmy, że potrzebę prawnego uregulowania uzgodnienia płci dostrzegł również rzecznik praw obywatelskich, który przed dwoma laty skierował w tej sprawie pismo do ministra sprawiedliwości. Potrzeba zmian przepisów prawnych wydaje się być oczywista, otwartym jednak pozostałe pytanie o jej kierunek.

Łukasz Więckowicz