Zmiany w ustawie o hipotekach.

Już w najbliższą środę, tj. 7 sierpnia 2013 wchodzą w życie zmiany ustawy o księgach wieczystych i hipotece. Zmiany dotyczą instytucji hipoteki łącznej oraz pierwszeństwa hipotek w przypadku gdy obciążają one prawo użytkowania wieczystego. Czy zyskają na tym wierzyciele?

Dotychczas w razie podziału nieruchomości hipoteką obciążająca nieruchomość, obciążała ona wszystkie nieruchomości utworzone przez podział. Była to tzw. hipoteka łączna. Hipoteka na części ułamkowej nieruchomości obciążała w tym samym zakresie części ułamkowe wszystkich nieruchomości utworzonych przez podział. W ten sposób hipoteką  obciążano zarówno części nieruchomości należące do dłużnika jak i wszystkie pozostałe. Od teraz hipoteka na części ułamkowej nieruchomości obciążać będzie tylko nieruchomość otrzymaną w wyniku zniesienia współwłasności przez współwłaściciela, którego udział był obciążony tą hipoteką. 

Dłużnik, będzie mógł zatem dokonać podziału nieruchomości poprzez zniesienie współwłasności a ewentualnie uzyskaną spłatę przekaże wierzycielowi. Wierzycielowi będzie przysługiwać na spłacie ustawowe prawo zastawu.

O pierwszeństwie ustawowego prawa zastawu na wierzytelności i spłacie rozstrzygać będzie pierwszeństwo hipotek obciążających udział współwłaściciela. Prawo zastawu hipotecznego będzie przysługiwało także wierzycielowi, gdy jego dłużnikowi, po dokonaniu podziału nieruchomości, przypadnie nieruchomość z dopłatą. Postanowienie umowy albo ugody sądowej znoszącej współwłasność, na mocy którego współwłaściciel nieruchomości, którego udział był obciążony hipoteką, nie otrzyma spłaty lub dopłaty, będzie nieważne.

Ustawodawca wprowadził także zasadę pierwszeństwa hipotek obciążających wygasłe prawo użytkowania wieczystego. Przypomnijmy, że wierzycielowi hipotecznemu użytkowania wieczystego, który utracił hipotekę wskutek wygaśnięcia użytkowania wieczystego, przysługuje ustawowe prawo zastawu na roszczeniach użytkownika wieczystego, o wynagrodzenie za wzniesione przez niego lub nabyte na własność budynki albo inne urządzenia istniejące w dniu zwrotu użytkowanej nieruchomości.  

Joanna Gaik