Znieważenie konstytucyjnych organów RP nie będzie przestępstwem.

Przyjęty przez rząd projekt nowelizacji Kodeksu karnego zakłada rezygnację z dotychczasowej regulacji w zakresie osobnego paragrafu dotyczącego karalności publicznego znieważenia lub poniżenia konstytucyjnego organu RP (np. sejmu, senatu, rządu). W obecnym stanie prawnym istnieje przepis, treścią którego za znieważenie organu konstytucyjnego RP: sejmu, senatu, rady ministrów, Trybunału Konstytucyjnego, KRRiT, NIK, RPO, grozi kara grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do jednego roku.

Po nowelizacji nie będzie można ścigać obywateli za znieważenie konstytucyjnego organu kolegialnego, ale utrzymana zostanie możliwość ścigania za znieważenie funkcjonariusza publicznego - czyli posła, ministra, sędziego TK czy członka KRRiT, jeśli - jak wynika z przepisów i wyroku TK - zniewaga ta nastąpiła podczas i w związku z wykonywaniem przez tę osobę funkcji publicznej, tak jak karane jest znieważenie policjanta, nauczyciela, komornika itp. Czynem zabronionym pozostanie znieważenie prezydenta RP, choć kwestia ta była szeroko dyskutowana.  W lipcu 2011 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepis o karalności publicznego znieważenia prezydenta RP jest zgodny z ustawą zasadniczą. TK podkreślił, że prezydentowi "należny jest szczególny szacunek i cześć", a jego znieważenie jest zarazem "znieważeniem samej Rzeczypospolitej"

Powodem uchylenia przepisu w zakresie karalności znieważenia organów konstytucyjnych jest w ocenie sądu "powszechne uznanie prawa do krytyki organów demokratycznego państwa i pełnego wyrażania poglądów na temat ich funkcjonowania". W uzasadnieniu do projektu wskazano również orzeczenie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, które w swojej treści wyraźnie przesądza o tym, że dla funkcjonowania demokratycznego społeczeństwa fundamentalne jest aby granice dopuszczalnej krytyki dotyczące polityków były szersze niż w przypadku osób prywatnych. "Wolność wypowiedzi w sprawach publicznych nie może być naruszana. Interes państwa wymaga prowadzenia nieskrępowanej, otwartej debaty politycznej" - podkreślono w rządowym dokumencie.

Ze statystyk przedstawionych przez Ministerstwo Sprawiedliwości wynika, ze sprawy obejmujące postępowanie w sprawie znieważenia konstytucyjnych organów państwa mają charakter jednostkowy. Najbardziej znany był przypadek Andrzeja Leppera, skazanego w 2001 r. za znieważenie rządu Jerzego Buzka, który w wywiadzie dla jednej z łódzkich stacji radiowych nazwał "reżimem, rządem antyludzkim”. Obniżenie sankcji za znieważenie prezydenta postulowali w zeszłym roku politycy Ruchu Palikota. Ich projekt poparł tylko klub SLD, PO, PiS, PSL i SP były przeciw.

Łukasz Więckowicz